hMPV คืออะไร? ไวรัสตัวร้ายช่วงหน้าฝนที่คุณพ่อคุณแม่ต้องรู้ทัน

ไวรัส ‘hMPV’ หรือเชื้อฮิวแมนเมตะนิวโมไวรัส เป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่ก่อให้เกิดโรคในระบบทางเดินหายใจโดยเป็นเชื้อที่จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับโรค RSV ไวรัสที่ควรระวังในช่วงหน้าฝน คือกลุ่มพารามิกโซไวรัส ซึ่งถูกค้นพบมานานกว่า 20 ปีแล้ว

การติดเชื้อ hMPV สามารถเกิดได้ในทุกช่วงอายุ แต่พบบ่อยในเด็กเล็กที่อายุน้อยกว่า 5 ปี และผู้สูงอายุ โดยมักจะเกิดการระบาดมากในช่วงปลายฤดูฝนถึงต้นฤดูหนาว คือตั้งแต่ช่วงต้นเดือนสิงหาคมถึงเดือนตุลาคม ซึ่งคล้ายคลึงกับการระบาดของเชื้อ RSV และบางครั้งอาจพบว่ามีการติดเชื้อไวรัสได้ มากกว่า 2 ชนิด ถึงประมาณร้อยละ 10-20

ไวรัส hMPV แตกต่างจาก ไวรัส RSV อย่างไร?
 

เชื้อไวรัสทั้ง 2 ชนิดนี้ จะมีความแตกต่างกันในลักษณะทางโครงสร้างของเชื้อ จึงทำให้แยกกลุ่มออกจากกันชัดเจน แต่อาการของโรคจากเชื้อไวรัส hMPV จะมีอาการคล้ายกับไข้หวัดใหญ่ และ RSV แต่อาการรุนแรงน้อยกว่า ลักษณะการระบาดก็คล้ายคลึงกัน คือ พบมากในช่วยปลายฤดูฝนต่อฤดูหนาว
 

hMPV ทำให้ปอดลูกน้อยอักเสบได้อย่างไร 

เมื่อเชื้อไวรัส hMPV ผ่านเข้าร่างกายไปในระบบทางระบบทางหายใจ เชื้อไวรัสจะเพิ่มจำนวนในเซลล์ทางเดินหายใจ ส่งผลทำให้เกิดการอักเสบทำลายเนื้อเยื่อทางเดินหายใจ จนเกิดอาการผิดปกติและรุนแรงจนปอดอักเสบหรือหลอดลมฝอยอักเสบได้ นอกจากนี้เชื้อไวรัส hMPV อาจจะทำให้เกิดการกระตุ้นของหลอดลม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงคล้ายกับในโรคหอบหืดที่พบได้หลังจากกการติดเชื้อ RSV เกิดภาวะหลอดลมไวในเด็กได้เช่นกันค่ะ

กลุ่มที่อาจเสี่ยงต่อการเกิดภาวะ ‘ปอดอักเสบ’ คือ เด็กเล็ก อายุน้อยกว่า 5 ปี, ผู้สูงอายุที่อายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป, ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ โรคปอด หรือเบาหวาน หรือ ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ป่วยโรคมะเร็ง หรือ HIV

สาเหตุการติดเชื้อไวรัส hMPV ในเด็ก

เกิดจากการแพร่ระบาดจากคนที่ติดเชื้อไปยังคน อื่น ๆ ผ่านทาง…

• สารคัดหลั่งที่ติดต่อผ่านการไอหรือจาม
• ผ่านการสัมผัสระหว่างบุคคล เช่น การจับมือ , การสัมผัสกับวัตถุ หรือพื้นผิวที่มีเชื้อไวรัสแล้วเจ้าตัวน้อยใช้มือมาสัมผัสที่ปาก แคะจมูก หรือขยี้ตา
• สูดเอาเชื้อโรคที่ลอยอยู่ในอากาศเข้าไป

การสังเกตอาการเมื่อลูกติดเชื้อไวรัส hMPV

การติดเชื้อ hMPV ในเด็กโตที่มีภูมิต้านทานแข็งแรง มักมีอาการคล้ายไข้หวัดธรรมดา หรือไม่มีอาการก็ได้ แต่ในเด็กเล็กที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ อาจทำให้เกิดปอดอักเสบรุนแรงได้ เมื่อลูกร้อยติดเชื้อไวรัส hMPV มักมีอาการของระบบทางเดินหายใจ คล้ายกับไข้หวัดใหญ่ โดยเริ่มต้นจากอาการไข้ ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ อาการที่พบได้มีทั้งอาการติดเชื้อของทางเดินหายใจส่วนบน เช่น อาการคล้ายไข้หวัด มีไข้ ไอ มีน้ำมูกและเสมหะ เจ็บคอ และการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่าง เช่น มีอาการปอดบวม ปอดอักเสบ โดยอาจสังเกตอาการได้จากการที่มี ไข้ ไอ หายใจเร็ว หอบเหนื่อย หายใจลำบาก หน้าอกบุ๋ม มีเสียงหายใจวี๊ด (wheeze) และลูกน้อยอาจร้องกวน งอแง กระสับกระส่าย ไม่กินนม

โดยทั่วไปแล้วเด็กที่ติดเชื้อ hMPV จะมีอาการป่วยประมาณ 5-7 วัน แล้วอาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นและหายไปเอง แต่ถ้าหากลูกน้อยมีอาการรุนแรงอาจต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล เนื่องจากโรคนี้ยังไม่มียาต้านไวรัส แนวทางการรักษาจะเป็นการรักษาแบบประคับประคอง เช่น ให้ยาลดไข้ ยาบรรเทาอาการ และให้ออกซิเจนหากหายใจลำบาก ในบางกรณีอาจต้องพ่นยา ดูดเสมหะ เคาะปอด หรือให้สารน้ำทางหลอดเลือด 

ปกป้องลูกน้อยจาก hMPV ด้วยวิธีง่ายๆ ที่คุณพ่อคุณแม่ทำได้

ในปัจจุบันนี้ยังไม่มีวัคซีนป้องกันการติดเชื้อ hMPV คุณพ่อคุณแม่สามารถป้องกันไวรัสนี้ให้ลูกน้อยได้โดยเน้นที่สุขอนามัยส่วนบุคคล ได้แก่…

• หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่มีคนเยอะ หรือสถานที่แออัด

• สวมใส่หน้ากากอนามัย โดยเฉพาะเมื่อต้องพาลูกไปในสถานที่สาธารณะ

• หมั่นให้ลูกล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่และน้ำสะอาด จะช่วยลดการแพร่กระจายของโรคได้ในระดับหนึ่ง

• พยายามไม่ให้ลูกน้อยเอามือไปแคะจมูกหรือเอานิ้วมือเข้าปาก

• การแยกผู้ป่วย และการหลีกเลี่ยงไม่ไปสัมผัส รักษาระยะห่าง จากผู้ที่มีอาการป่วย

• ทำความสะอาดพื้นผิวที่สัมผัสเป็นประจำ เพื่อลดโอกาสการติดเชื้อทางเดินหายใจ

ขอบคุณข้อมูลจากคุณหมอแอน พญ.ปิยะรัตน์ เลิศบรรณพงษ์ กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ