ฝุ่นจิ๋วหรือฝุ่น PM 2.5 (Particulate Matter 2.5) คือ เจ้าฝุ่นขนาดเล็ก ที่มีขนาดเล็กมากเกินกว่าที่ร่างกายจะดักจับกรองฝุ่นชนิดนี้เอาไว้ไม่ให้เข้าไปในร่างกายได้ ฝุ่น PM 2.5 ไม่เพียงแค่ทำให้อากาศดูขุ่นมัว แต่ยังเป็นมลพิษและสารเคมีที่เป็นอันตรายที่ประกอบไปด้วย โลหะหนัก และสารก่อมะเร็ง
แม้ฝุ่น PM 2.5 จะมีขนาดเล็กจนมองไม่เห็น แต่มันกลับสามารถผลกระทบที่มีต่อร่างกายลูกน้อยได้อย่างมาก โดยฝุ่น PM 2.5 จะสามารถผ่านเข้าร่างกายทางทางเดินหายใจของลูกน้อย ผ่านจมูกเข้าไปยังคอ หลอดลม หลอดลมฝอย และถุงลมปอดได้อย่างง่ายดายโดยไม่ถูกกักจับ แล้วแทรกซึมผ่านเข้าไปยังระบบหลอดเลือดของร่างกาย
โดยเฉพาะในช่วงหน้าหนาวที่อากาศกำลังเย็นสบายเหมาะต่อการพาลูกน้อยออกไปเดินเล่นสัมผัสธรรมชาติ แต่มันกลับเป็นช่วงเวลาที่เจ้าฝุ่น PM 2.5 มีปริมาณสูงขึ้นจนอยู่ในระดับอันตราย เนื่องจากหน้าหนาวนั้น มีสภาพอากาศลมนิ่งและแห้ง
ฝุ่นจิ๋วมาจากไหนได้บ้างนะ
- การสูบบุหรี่
- การประกอบอาหารปิ้งย่าง
- การจุดธูปเทียน
- การปล่อยควันพิษ ไอเสียจากรถยนต์และโรงงานอุตสาหกรรม
- การเผาไหม้เชื้อเพลิง เช่น ถ่าน การเผาป่า
เมื่อฝุ่น PM 2.5 เข้าร่างกายลูกน้อยจะส่งผลกระทบอะไรบ้าง มาดูกันค่ะ
- เกิดการระคายเคืองตา ตาแดง ตาแห้ง เกิดการติดเชื้อที่เยื่อบุตา หรือกระจกตาได้
- คัดจมูก น้ำมูกไหล
- เลือดกำเดาไหล
- ไอ อาการภูมิแพ้และหอบหืดกำเริบ ทำให้ปอดอักเสบติดเชื้อง่ายขึ้น
- ผิวหนังอักเสบมีผื่นคันที่ผิวหนัง
- ผลระยะยาว สามารถส่งผลต่อสมองของเด็กได้ ซึ่งจะกระทบต่อพัฒนาการ และอาจทำให้สติปัญญา (IQ) ต่ำลง อาจทำให้เกิดปัญหา ‘สมาธิสั้น’ ได้, การทำงานของปอดแย่ลง, เสี่ยงต่อโรคระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง, โรคภูมิคุ้มกันอ่อนแอ, เพิ่มความเสี่ยงการเกิดมะเร็งปอด, ผิวหนังเหี่ยวย่นก่อนวัย
เด็กกลุ่มไหนบ้างที่เป็นกลุ่มเสี่ยงสูง
- เด็กที่เป็น ‘โรคปอดอักเสบ’ และหอบหืด
- โรคภูมิแพ้ อาจทำให้ลูกน้อยมีอาการภูมิแพ้กำเริบบ่อยครั้ง จนต้องใช้ยาควบคุมอาการที่มากขึ้น
- เด็กที่เป็นโรคหัวใจ
วิธีดูแลเจ้าตัวน้อยให้ปลอดภัยในวันที่เมืองเปื้อนฝุ่น…
- ควรเช็กสภาพอากาศ (ค่า AQI- Air quality Index) และฝุ่นจิ๋วทุกครั้งก่อนออกจากบ้าน โดยเฉพาะช่วงหน้าหนาว
- หลีกเลี่ยงการพาเจ้าตัวน้อยออกจากบ้านในวันที่มีฝุ่น
- สวมใส่หน้ากากอนามัยให้ลูกหากต้องออกจากบ้าน
- สวมแว่นตาให้ลูกน้อยเมื่อต้องออกนอกบ้าน เพื่อลดการสัมผัสฝุ่นโดยตรง
- ควรงดออกกำลังกายกลางแจ้งในช่วงที่มีภาวะหมอกควันและฝุ่นสูง
- ใช้เครื่องฟอกอากาศในบ้าน
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ส่งเสริมให้เกิดฝุ่นพิษ เช่น การสูบบุหรี่ จุดธูปเทียน การปรุงอาหารปิ้งย่าง
- เพิ่มความแข็งแรงของร่างกายให้เจ้าตัวน้อยโดยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ ทาน ผัก ผลไม้ ที่มีวิตามิน บี ซี อี ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อย 6-8 แก้วต่อวัน ร่วมกับการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการพักผ่อนให้เพียงพอ
ขอบคุณข้อมูลจากคุณหมอแอน พญ.ปิยะรัตน์ เลิศบรรณพงษ์ กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
วันที่สร้าง 29/12/2025
