ในสภาพสังคมปัจจุบัน เป็นเรื่องยากที่ผู้หญิงวัยทำงานส่วนใหญ่จะไม่ดื่มชาหรือกาแฟเป็นกิจวัตร จึงไม่น่าแปลกใจที่หมอจะได้รับคำถามจากคุณแม่ตั้งครรภ์อยู่บ่อย ๆ ว่า

“คุณหมอคะ... ตอนตั้งครรภ์ ดื่มชาเย็นจะได้มั้ยคะ มันชื่นใจดี”

“คุณหมอคะ... ก่อนตั้งครรภ์ติดกาแฟมาก ตอนนี้ยังพอกินได้ไหมคะ”

สิ่งที่ชาและกาแฟมีเหมือนกัน คือสารชนิดหนึ่งที่เรียกว่า “คาเฟอีน” ดังนั้นประเด็นสำคัญของเรื่องนี้น่าจะอยู่ที่ว่าสารคาเฟอีนที่ว่านี้ มีประโยชน์หรือก่อให้เกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์หรือคุณแม่ตั้งครรภ์หรือไม่

คาเฟอีนเป็นสารที่พบได้ทั่วไปในชา กาแฟ หรือแม้แต่ในน้ำอัดลมหรือเครื่องดื่มบำรุงกำลังบางชนิด โดยสารชนิดนี้มิได้มีประโยชน์ต่อการตั้งครรภ์แต่อย่างใด และหากได้รับสารนี้ในปริมาณมากก็จะส่งผลต่อทารกในครรภ์ ทำให้มีน้ำหนักตัวน้อย และหากได้รับในปริมาณสูงมาก ๆ ก็สามารถทำให้เกิดการแท้งบุตรได้ ดังนั้นหากเป็นไปได้หมอก็ไม่แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีคาเฟอีนเป็นส่วนประกอบ หรือแนะนำให้คุณแม่เลี่ยงไปดื่มชาหรือกาแฟที่ไม่มีคาเฟอีน (decaffeinated) ทดแทน

อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่บางคนอดไม่ได้ที่จะต้องดื่มชา กาแฟ หรือน้ำอัดลม ก็ขอให้ดื่มในปริมาณที่จำกัด ข้อมูลทางการแพทย์ในปัจจุบันแนะนำให้คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถรับประทานสารคาเฟอีนได้ไม่เกินวันละ 200 มิลลิกรัม... ถึงตอนนี้คุณแม่คงเริ่มสงสัยว่าแล้ว 200 มิลลิกรัมนี่มันมากน้อยแค่ไหนล่ะคะ คุณหมอ???

ไม่ยากเลยครับ หมอจะบอกให้...

ปริมาณคาเฟอีนในเครื่องดื่มแต่ละชนิด เป็นดังตารางด้านล่างนี้ครับ

ในชีวิตประจำวัน คุณแม่ตั้งครรภ์อาจได้รับคาเฟอีนจากแหล่งอาหารอื่นได้โดยไม่รู้ตัว ดังนั้นเพื่อไม่ให้ปริมาณคาเฟอีนเกินกว่า 200 มิลลิกรัมต่อวัน ก็อนุโลมให้คุณแม่สามารถดื่มชาหรือน้ำอัดลมได้ไม่เกินวันละ 2 แก้ว/กระป๋อง และดื่มกาแฟผงสำเร็จรูปหรือกาแฟสดได้ไม่เกินวันละ 1 แก้ว... แค่นี้ก็น่าจะมีความสุขแล้วนะครับ

ขอบคุณบทความจาก ผศ. นพ.ตรีภพ เลิศบรรณพงษ์ สูตินรีแพทย์