ปริมาณนมแม่…ดื่มแค่ไหนถึงพอดี สำหรับทารกแรกเกิดจนถึงหนึ่งขวบ

         จากวันแรกคลอด แม่มักจะมีน้ำนมประมาณ 30 ซีซี (หรือเฉลี่ยตั้งแต่ 7-123 ซีซี) ต่อวัน และต่อมาจะค่อยๆ เพิ่มขึ้นตามลำดับ มากน้อยตามสภาพความพร้อมของร่างกาย ความบ่อยของการกระตุ้น การดูดที่ถูกวิธี และความรวดเร็วในการเริ่มให้ลูกกินนมแม่ ซึ่งในราววันที่ 5 นมแม่จะเพิ่มปริมาณขึ้นอยู่ที่ประมาณ 500 ซีซีต่อวัน คุณแม่จะเริ่มรู้สึกว่าเต้านมตึงคัด และน้ำนมเริ่มมีปริมาณมากขึ้นและผลิตออกมาบ่อยขึ้นค่ะ ถัดมาในช่วง 3-5 เดือน แม่จะสามารถผลิตน้ำนมได้มากถึง 750 ซีซีต่อวัน

การให้ลูกดูดนมจากเต้าบ่อยๆ อย่างน้อยวันละ 8-12 ครั้ง จะช่วยกระตุ้นให้ร่างกายผลิตน้ำนมได้มากขึ้น เมื่อน้ำนมถูกถ่ายเทไปจนไม่เหลือค้างอยู่ในเต้า อาการคัดก็จะหายไป เต้านมจะนิ่มลง แต่หากเกิดอาการคัดแล้วไม่ได้ให้ลูกดูด หรือไม่ได้ปั๊มนมออกไป จะทำให้เกิดอาการนมคัดจนมีอาการปวดเต้านมไปจนถึงเต้านมอักเสบได้

สำหรับตัวชี้วัดว่าลูกได้รับนมแม่เพียงพอคือ การที่ลูกกินนมแล้วหลับสบาย ร่าเริง ไม่ร้องกวน ขับถ่ายได้ดี และมีน้ำหนักขึ้นตามเกณฑ์

สัญญาณเตือนว่านมแม่ไม่พอ

• น้ำหนักลูกไม่ขึ้น – ถ้าน้ำหนักของลูกไม่ขึ้นตามเกณฑ์ หรือแย่กว่านั้นคือน้ำหนักลดลง อาจประเมินได้ว่าน้ำนมไม่พอค่ะ ควรตรวจสอบวิธีการดูด ความถี่ในการดูด และระยะเวลาในการดูดต่อครั้ง ในช่วงแรกควรให้ลูกกินได้สัก 10 ครั้งต่อวัน เพราะลูกยังดูดนมได้ไม่เก่ง และได้ปริมาณไม่เยอะในแต่ละครั้ง เมื่อลูกโตขึ้น แข็งแรงขึ้นจนสามารถดูดนมแม่ได้เก่งขึ้น ก็ค่อยๆ ปรับระยะการดื่มนมให้ห่างออกไป การกินแต่ละครั้งควรให้กินนานสัก 20 นาทีโดยกินสม่ำเสมอไม่ใช่กินไปหลับไป ถ้าลูกเผลอหลับไปเร็วก็ควรปลุกให้ตื่นขึ้นมาดูดนมให้อิ่มก่อนค่ะ
• ขับถ่ายน้อย – หากลูกกินนมแม่ได้มากก็จะปัสสาวะและอุจจาระมากและบ่อยขึ้นตามไปด้วย ในหนึ่งวันลูกควรปัสสาวะ 6-8 ครั้งเป็นอย่างน้อย หากลูกปัสสาวะหรืออุจจาระน้อยควรสงสัยว่าลูกอาจได้รับนมแม่ไม่พอค่ะ

เคล็ดลับกระตุ้นน้ำนม

• ก่อนให้ลูกกินนม คุณแม่ควรประคบด้วยผ้าอุ่นๆ สัก 10 นาที โดยนวดเบาๆ รอบเต้านมด้วยปลายนิ้ว
• ควรให้ลูกดูดนมเร็วที่สุดหลังคลอดจะช่วยกระตุ้นให้ผลิตน้ำนมได้เร็วขึ้น
• ควรให้ลูกดูดจากเต้านมแม่บ่อยๆ เป็นการกระตุ้นให้เต้านมผลิตน้ำนมสำหรับมื้อต่อไปเยอะขึ้น และช่วยให้ลูกคุ้นเคยกับหัวนมของแม่เร็วขึ้นด้วย
• วิธีการดูดนมที่ถูกคือ ให้ลูกอมตั้งแต่หัวนมจนถึงลานนม เพื่อให้บริเวณปากของลูกช่วยกระตุ้นต่อมน้ำนมที่กระจายอยู่รอบหัวนม และการดูดแบบนี้จะช่วยลดปัญหาหัวนมแตกได้ด้วย
• ควรให้ลูกดูดนมทีละข้างจนหมดเกลี้ยงเต้า แล้วค่อยเปลี่ยนสลับให้ลูกดูดนมอีกข้าง(ถ้าลูกยังต้องการ) เพราะเมื่อดูดจนเกลี้ยง ร่างกายก็จะผลิตนมรอบใหม่มาทดแทนอยู่เรื่อยๆ
• คุณแม่ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ ดื่มน้ำให้ได้อย่างน้อยวันละ 8 แก้ว หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำเย็น สามารถทานอาหารกระตุ้นน้ำนมได้ตามต้องการ เช่น เมนูหัวปลี แกงเลียง แต่ควรเลือกทานอย่างเหมาะสมไม่มากไม่น้อยเกินไป และมีความหลากหลาย

ขอขอบคุณข้อมูลจาก http://www.breastfeedingthai.com